اسید اسکوربیک از ویتأمینهای ضروری برای سلامتی است و به ویژه مکمل آن در برخی شرایط پاتولوژیک اثرات مفیدی دارد. گزارشهای متناقضی در مورد سودمندی اسید اسکوربیک در درمان زوال عقل وجود دارد که این گزارشات معمولاً صحیح نمیباشند و مکملهای کوتاهمدت و بلندمدت اسید اسکوربیک اثرات تسهیلکنندهای بر فرآیندهای اکتساب و بازیابی یادگیری اجتنابی غیرفعال و حافظه دارد.
اسید اسکوربیک در کاستیهای یادگیری فضایی ناشی از اسکوپولامین را در ماز آبی کاهش میدهد. اسید اسکوربیک (ویتامین C) عملکردهای آنتی اکسیدانی مهمی دارد که میتواند به محافظت در برابر استرس اکسیداتیو در مغز و آسیبهای مرتبط با اختلالات عصبی مانند بیماری آلزایمر کمک کند. هنگامی که این ماده به صورت تزریقی تجویز میشود میتواند مکانیسمهای جذب اشباع در روده را دور بزند و بنابراین غلظت بافتی بالاتری نسبت به تجویز خوراکی حاصل میشود.
استفاده از اسید اسکوربیک در اندازه ۱۲۵ میلیگرم به صورت داخل صفاقی (IP) ۱ ساعت قبل از آزمایش، تا حدی نقایص شناختی ناشی از اسکوپولامین را در عملکرد ماز آبی موریس ( یک آزمایش رفتاری در موش هاست. ) کاهش میدهد. خطای جستجوی تجمعی، اما نه تأخیر فرار و نه طول مسیر، به طور قابلتوجهی در طول اکتساب در موشهای تحت درمان با اسید اسکوربیک به علاوه اسکوپولامین بهبود پیدا میکند.
در طول محاکمه تحقیقاتی، اسکوپولامین منجر به افزایش خطای جستجو و سطح شانس زمان صرف شده در ربع پلت فرم میشود، در حالی که موشهایی که قبل از اسکوپولامین از قبل با اسید اسکوربیک درمان شده بودهاند در این اقدامات با موشهای کنترل تفاوتی ندارند. پس این اسید هیچ تأثیری روی موشهای بدون آسیب و کنترل شده ندارد و همچنین اثرات محیطی و افزایشدهنده فعالیت اسکوپولامین را کاهش نمیدهد. اسید اسکوربیک به تنهایی باعث افزایش فعالیت استیل کولین استراز در ناحیه میانی پیش مغز میشود اما هیچ تأثیری در قشر آن ندارد. این تغییر و عملکرد آن در برابر اثرات فراموشی آنتاگونیست موسکارینی اسکوپولامین، نشان میدهد که اسید اسکوربیک ممکن است تا حدی از طریق تغییر سیگنال کولینرژیک عمل کند. با این حال، تحقیقات بیشتر برای جداسازی اثرات تقویتکننده شناخت این ماده ضروری است.
بیماری آلزایمر (AD) با از دست دادن حافظه و اختلال در عملکردهای شناختی متعدد مشخص میشود. یکی از عواملی که در پاتوژنز بیماری آلزایمر و اختلال حافظه نقش مؤثری دارد استرس اکسیداتیو است. اسید اسکوربیک فعالیت آنتی اکسیدانی بالایی دارد و در حافظه و یادگیری نقش دارد. در یک مطالعه تأثیر اسید اسکوربیک بر بهبود حافظه در مدل حیوانی بیماری آلزایمر ناشی از استرپتوزوتوسین در موشهای صحرایی بررسی شد.
استرپتوزوتوسین به صورت دو طرفه به بطنهای جانبی مغزی موشها تزریق شد. پس از دو هفته، اسید اسکوربیکmg) ۵) به مدت پنج روز به داخل بطنهای جانبی مغز تزریق شد. سپس آزمایش ماز آبی موریس برای بررسی حافظه فضایی موشها انجام شد. در پایان آزمون رفتاری، فعالیت آنتی اکسیدانی هیپوکامپ اندازهگیری شد. استرپتوزوتوسین به طور معنیداری حافظه فضایی موشها را در مقایسه با گروه کنترل مختل کرد و سطح استرس اکسیداتیو با استرپتوزوتوسین نسبت به گروه کنترل به طور معنی داری افزایش یافت. اسید اسکوربیک حافظه فضایی را بهبود بخشید و سطح استرس اکسیداتیو را در موشهای دریافتکننده استرپتوزوتوسین کاهش داد. پس به نظر میرسد اسید اسکوربیک با کاهش استرس اکسیداتیو، اختلال حافظه موشهای دریافتکننده استرپتوزوتوسین را بهبود میبخشد.
وقتی غذاهای غنی از اسید اسکوربیک خورده میشود یا مکمل ویتامین C مصرف میشود، آنتی اکسیدان در سیستم عصبی مرکزی و به ویژه در نورونهای مغز تجمع مییابد. این ویتامین در سیستم عصبی مرکزی و مغز، به عنوان یک تعدیلکننده عصبی عمل میکند، به این معنی که به سلولها کمک میکند تا به درستی از مواد شیمیایی مهم عصبی مانند دوپامین استفاده کنند.
اسید اسکوربیک، به بلوغ عصبی کمک میکند که فرآیند پیچیده تولید سلولهای مغزی و حفظ ارتباطات عصبی است و از سلولهای مغز و بافت سیستم عصبی در برابر آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد محافظت میکند. التهاب مغز را کاهش میدهد و با حمایت از این عناصر و فرآیندهای مهم در مغز، به بهبود خلق و خو، افسردگی، عصبانیت و غیره کمک میکند. از بدن در برابر بیماریهای عصبی، مانند بیماری آلزایمر و بیماریام اس (مولتیپل اسکلروزیس) محافظت میکند. باعث بهبود عملکرد شناختی، از جمله تقویت حافظه و تمرکز میشود. در افزایش انرژی ذهنی مؤثر است، زیرا ویتأمین C نقش حیاتی در تولید سلولهای خونی اکسیژن دار دارد که به نوبه خود به محافظت در برابر خستگی ذهنی کمک میکند.
با خواندن مطالب بالا به این نتیجه رسیدیم که، اسید اسکوربیک اثرات تسهیلکنندهای بر فرایندهای اکتسابی حافظه دارد و کاستیهای یادگیری فضایی ناشی از اسکوپولامین را در ماز آبی کاهش میدهد. همچنین فواید مفیدی برای مغز دارد.